ekonomik kriz ne demek?

Ekonomik kriz, bir ülke veya küresel ölçekte ekonomik faaliyetlerde önemli ve yaygın bir düşüşün yaşandığı dönemdir. Bu düşüş, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir:

• Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) Daralması: Üretim ve hizmetlerde belirgin azalma.
• İşsizlik Oranlarında Artış: Şirketlerin küçülmesi veya kapanmasıyla işten çıkarmaların artması.
• Enflasyon veya Deflasyon: Fiyatlarda hızlı yükseliş (enflasyon) veya düşüş (deflasyon) yaşanması. Enflasyonun kontrolden çıkması durumuna hiperenflasyon denir.
• Borsa Çöküşleri: Yatırımcı güveninin azalmasıyla hisse senedi fiyatlarında ani düşüşler.
• Bankacılık Krizi: Bankaların batması veya kredi verme faaliyetlerini durdurması.
• Döviz Kuru Dalgalanmaları: Ulusal paranın değer kaybetmesi veya aşırı değerlenmesi.

Ekonomik krizlerin nedenleri karmaşık ve çok çeşitli olabilir. Başlıca faktörler şunlardır:

• Aşırı Borçlanma: Bireylerin, şirketlerin veya devletlerin aşırı borçlanması.
• Varlık Balonları: Bazı varlıkların (örneğin gayrimenkul, hisse senetleri) değerinin gerçek değerinin üzerine çıkması ve sonra patlaması.
• Finansal Deregülasyon: Finansal piyasaların aşırı serbestleştirilmesi ve kontrolsüz büyümesi.
• Dış Şoklar: Küresel ekonomik gelişmeler, doğal afetler, siyasi istikrarsızlık gibi dış etkenler.
• Yanlış Para Politikaları: Merkez bankalarının hatalı faiz politikaları veya para arzı yönetimi. Para politikası önemlidir.

Ekonomik krizlerin etkileri genellikle uzun süreli ve geniş kapsamlıdır. İşsizlik, yoksulluk, sosyal huzursuzluk ve siyasi istikrarsızlık gibi sorunlara yol açabilir. Krizlerin üstesinden gelmek için hükümetler ve merkez bankaları çeşitli politikalar uygulayabilir:

• Mali Teşvik: Kamu harcamalarını artırmak veya vergi indirimleri yapmak.
• Para Politikası Gevşetmesi: Faiz oranlarını düşürmek veya para arzını artırmak.
• Bankacılık Sektörüne Destek: Bankalara sermaye enjekte etmek veya mevduat garantisi sağlamak.
• Yapısal Reformlar: Ekonominin rekabet gücünü artırmak ve verimliliği yükseltmek için düzenlemeler yapmak.

Resesyon da ekonomik krizin bir parçası olabilir.

Bu politikaların etkinliği, krizin nedenlerine, büyüklüğüne ve uygulanan politikaların doğru zamanlamasına bağlıdır.